Trong những thời điểm hỗn loạn bất thường trên toàn cầu như hiện nay, cuối tuần là dịp được nhiều người mong đợi, là khoảng thời gian giúp họ giải tỏa lo âu, căng thẳng. Nhưng khi nhìn vào đám đông người đạp xe và chạy bộ chật kín các công viên ở New York, người leo núi nối đuôi nhau tại các thắng cảnh của Anh hay những nhóm người chuyện trò vui vẻ trên bãi biển đông đúc của California, không ai có thể nghĩ rằng có một đại dịch đang gây nguy hiểm cho cả thế giới.
Khi các ca nhiễm tiếp tục leo thang ở Ý, chính quyền đã phản ứng bằng cách phong tỏa những "vùng đỏ" bị ảnh hưởng nặng nề nhất ở phía bắc. Số ca nhiễm và tử vong vẫn tiếp tục tăng nhanh, Ý đã phải ban bố lệnh phong tỏa toàn quốc vào ngày 09/03/2020. Những ai vi phạm lệnh phong tỏa có thể bị phạt 232 USD và tù 6 tháng. Hôm thứ Sáu 20/03/2020, quân đội đã được điều động nhằm giúp thực thi các quy định mới giữa lúc hệ thống y tế Ý đang oằn mình trước sự quá tải. Cuối tuần, Ý thông báo ghi nhận hơn 1,400 ca tử vong chỉ trong vòng hai ngày, giới chức trách buộc phải ban hành những hạn chế nghiêm ngặt hơn đối với cả người dân lẫn doanh nghiệp.
Trong khi Châu Âu đã thế chân Trung Quốc trở thành tâm dịch Covid-19 toàn cầu, nhiều quốc gia phương Tây vẫn chưa thực sự rút ra được bài học từ Ý. Tại London, người dân vẫn đổ xô đến các công viên để đắm mình trong một ngày cuối tuần đầy nắng bất chấp lời khuyên không ra khỏi nhà từ chính quyền. Phải đến đêm 23/03/2020, Thủ tướng Boris Johnson mới phát lệnh phong tỏa toàn quốc: "Người dân chỉ được phép rời khỏi nhà với những mục đích rất hạn chế", và liệt kê 4 lý do người dân có thể ra ngoài, gồm: mua nhu yếu phẩm, tập thể dục một lần mỗi ngày, cung cấp dịch vụ y tế hoặc đi làm nếu công việc thực sự quan trọng.
"Đó là tất cả - những lý do mọi người được rời khỏi nhà. Mọi người không nên đi gặp bạn bè. Nếu bạn bè muốn gặp, hãy nói 'Không'. Người dân cũng không nên đi gặp gỡ những thành viên gia đình không ở cùng nhà với mình", ông nhấn mạnh, đồng thời thêm rằng cảnh sát sẽ giải tán những cuộc tụ họp công cộng và phạt bất kỳ ai vi phạm các quy định mới.
Bộ trưởng Y tế Anh Matt Hancock nói những công dân không tuân thủ các biện pháp cách biệt cộng đồng mà chính phủ khuyến cáo là "rất ích kỷ". Thống đốc New York Andrew Cuomo trong khi đó mô tả những người vẫn tụ tập tại công viên là “sai lầm”, "kiêu ngạo" và "vô cảm".
Nhưng theo Nick Chater, giáo sư về khoa học hành vi tại Trường Kinh doanh Đại học Warwick, Anh, các thông điệp mà giới lãnh đạo phương Tây đưa ra "đi không đủ xa" và thực tế họ đang truyền đi "những thông điệp nhiễu loạn" khi ra lệnh đóng cửa dần dần nhà hàng, quán bar, rạp hát, rạp chiếu phim, trường học trong tuần qua và kêu gọi công chúng nghe theo lời khuyên từ giới chức nhằm ngăn chặn dịch bệnh lây lan.
Ông giải thích: "Khi mọi người được khuyên làm điều gì đó một cách khá nhẹ nhàng, tôi không nghĩ họ sẽ cảm thấy cần thiết phải thực hiện theo chúng bằng mọi giá. Bởi vì thông điệp họ nhận được khiến họ cảm thấy mọi thứ không quá quan trọng... Nếu quan trọng, chúng ta sẽ không nói những thứ kiểu như 'chúng tôi khuyên mọi người nên dừng đèn đỏ, nên lái xe ở bên này đường'. Chúng ta chỉ nói rằng mọi người phải làm như thế, nếu không, là đang phạm luật".
Ban đầu, các chính phủ phương Tây miễn cưỡng thực hiện những biện pháp phong tỏa cứng rắn, vốn được Trung Quốc áp dụng rất nhanh chóng sau khi dịch Covid-19 bắt đầu bùng phát. Thay vào đó, người dân ở những nước như Anh, Đức, Australia chỉ được khuyên thực hành cách biệt cộng đồng và doanh nghiệp được khuyến cáo đảm bảo nhân viên làm việc tại nhà nếu có thể.
Đức đã ban hành lệnh "cấm tiếp xúc" thay vì phong tỏa toàn quốc. Thủ tướng Angela Merkel cho biết trong một cuộc họp báo rằng Đức sẽ cấm tất cả các cuộc tụ tập có trên hai người, trừ những người sống chung, nhằm "giảm tiếp xúc" và kiềm chế sự lây lan của virus.
Cuối tuần thứ hai của tháng 03/2020, các đám đông vẫn lấp đầy bãi biển California, đi bộ leo núi và dạo quanh công viên dù chính quyền bang đã yêu cầu người dân tránh tiếp xúc gần. Bãi biển nổi tiếng Bondi của Australia vẫn thu hút hàng nghìn người cho tới khi chính quyền bang đóng cửa địa điểm hôm 21/03/2020.
Ngày đầu tuần ở Anh vẫn bắt đầu với hình ảnh người đi làm chen chúc trên tàu điện ngầm dù theo khuyến cáo từ Thủ tướng Johnson, chỉ những ai có công việc thực sự quan trọng mới nên tới công sở.
Neil Coyle, nghị sĩ quận Bermondsey, London, đăng bức ảnh một toa tàu đông đúc lên Twitter và cho biết ông đã yêu cầu chính phủ "cân nhắc truy tố những chủ sử dụng lao động vô tránh nhiệm, chấp nhận để người khác chịu rủi ro và đe dọa tới hệ thống y tế NHS của đất nước".
Nhiều người đã chia sẻ trên mạng xã hội hình ảnh về các con đường đông đúc và những điểm du lịch sầm uất. Những người phớt lờ các quy định được gọi với từ hoàn toàn mới là “Covidiots”, vẫn đi nghỉ đổ tới những cộng đồng dân cư hẻo lánh, xa xôi, làm dấy lên lo ngại các bệnh viện nhỏ ở địa phương không thể phản ứng kịp thời và sẽ nhanh chóng bị quá tải. Công viên quốc gia Snowdonia ở Wales cho biết họ đã trải qua "một ngày bận rộn đón khách nhất trong lịch sử" và kêu gọi chính phủ ban hành những biện pháp và hướng dẫn rõ ràng hơn.
Vậy tại sao tình hình ở phương Tây lại diễn ra như thế? Thống đốc California Gavin Newsom kêu gọi những người trẻ tuổi vẫn đi chơi biển "đừng ích kỷ". Thủ hiến Scotland Nicola Sturgeon thúc giục người dân "hãy làm điều đúng đắn ngay lập tức". Thủ tướng Australia Scott Morrison chỉ trích hành vi "bất tuân" các quy định cách biệt cộng đồng.
Nhưng giáo sư Chater cho rằng những bình luận như vậy là chưa đủ. Ông nói: "Có một sự thất bại lớn về mặt tuyên truyền. Chúng ta hãy nhìn vào Trung Quốc, Hàn Quốc, có thể thấy những chiến lược thực sự phát huy tác dụng, chúng không chỉ là lý thuyết. Ở Trung Quốc, mấu chốt thành công nằm ở biện pháp phong tỏa cực kỳ nghiêm ngặt, thậm chí quyết liệt hơn cần thiết. Nhưng chúng ta biết một biện pháp phong tỏa nghiêm khắc sẽ phát huy tác dụng. Và ở Hàn Quốc, người dân vẫn được tự do di chuyển tương đối nhưng họ đã tiến hành xét nghiệm vô cùng gắt gao trên quy mô lớn. Có lẽ, chúng ta cần kết hợp cả hai chiến lược trên”
Trung Quốc hôm thứ Năm đã báo cáo không có ca nhiễm mới nội địa nào. Đây là kết quả của biện pháp phong tỏa sớm và nghiêm ngặt, dù chúng khiến người dân không thể rời căn hộ trong hơn một tháng qua và kinh tế sụt giảm nghiêm trọng.
Cách biệt cộng đồng được đánh giá là biện pháp hiệu quả nhất giúp Hong Kong giữ tỷ lệ nhiễm Covid-19 thấp, dù số ca nhiễm đang tăng trở lại. Những người mới đến sẽ được phát một thiết bị điện tử đeo cổ tay giúp theo dõi liệu họ có vi phạm lệnh cách ly hay không.
Hemingway's, một quán bar ở Hong Kong, thường đón tiếp một lượng lớn khách nước ngoài. Quán đã đưa ra một "cảnh báo tới tất cả những người từ Châu Âu trở về" rằng video giám sát ghi hình người vi phạm các quy định chống Covid-19 sẽ được giao nộp cho chính quyền.
Một số quốc gia Châu Âu đang hành động mạnh mẽ hơn nhằm kiềm chế dịch bệnh. Tại Pháp, hàng nghìn người đã bị phạt vì vi phạm lệnh ở yên trong nhà. Nhiều công viên và bãi biển bắt đầu đóng cửa. Nhưng nếu các lãnh đạo muốn làm nhiều hơn, họ cần biến chúng thành "bắt buộc" trước khi quá muộn.
- Từ khóa :
- Phương Tây
- ,
- virus corona
- ,
- COVID-19
Gửi ý kiến của bạn