Hay thử đến với một tình huống của bất kì người học ngoại ngữ nào: Quý vị rất hứng thú với một từ mới mà mình vừa học được. Có thể là bất kì từ nào, về cái gì cũng được, miễn là quý vị chú ý đến nó. Nhưng rồi, quý vị bắt đầu thấy nó ở khắp mọi nơi, trên tạp chí, trên nhãn dán sản phẩm, trong một cuốn sách, trên Facebook... Nó xuất hiện ngày càng nhiều và khiến quý vị phải tự hỏi: “Tại sao thật tình cờ và thật bất ngờ, mọi người lại đều sử dụng từ này thế? Là xu hướng mới chăng? Hay một biệt ngữ "kinh điển"?”
Nếu quý vị đã từng rơi vào hoàn cảnh tương tự và chưa từng có câu trả lời, thì có thể hiệu ứng Baader Meinhof chính là đáp án. Baader Meinhof là một hiện tượng tâm lý, xảy ra với hầu hết chúng ta, với lời giải thích đơn giản là khi chưa biết, ta thường không để ý đến. Còn khi đã biết rồi, não bộ sẽ chú ý hơn về nó, nên quý vị sẽ có cảm giác tần suất thông tin xuất hiện nhiều hơn bình thường.
Quá trình sàng lọc là một phần của hiện tượng Baader Meinhof.
Có rất nhiều quá trình tâm lý diễn ra khi ta học, trong đó có quá sự chọn lọc thông tin. Về bản chất, lý do chúng ta phải chọn lọc thông tin là vì khả năng chú ý là có hạn, nên não cần bỏ qua đi những chi tiết không quan trọng và chỉ tập trung vào các thông tin thực sự có giá trị.
Quý vị học một thứ gì đó và nhớ được nó, cũng có nghĩa rằng thông tin đó đã thu được sự tập trung từ quý vị. Sự sàng lọc sẽ tiếp quản công việc tiếp theo, và đây là mấu chốt của câu chuyện. Khi thông tin đã được chọn, quý vị sẽ chú ý đến nó hơn mỗi khi nó xuất hiện. Còn trước đó, tần suất của thông tin vẫn vậy, nhưng vì quý vị không chú ý nên chẳng bao giờ nhận ra.
Nhưng một phần cũng do thành kiến trong nhận thức.
Đó là khi quý vị tiếp nhận một quan điểm và cực kỳ tin tưởng vào nó. Điều này khiến não bộ của quý vị tìm đến những ví dụ ủng hộ quan điểm đó một cách vô thức, để rồi hiệu ứng Baader Meinhof lại xảy ra. Đó được gọi là "thành kiến nhận thức" (cognitive bias) – có nghĩa là quý vị có xu hướng chú ý đến những thứ quý vị muốn thấy hơn.
Hiện tượng Baader Meinhof không xấu. Ngược lại, hãy xem nó như một biện pháp khuyến khích chúng ta bước ra ngoài tìm tòi những thứ mới mẻ, giúp mở ra những khả năng bất ngờ mà não bộ chưa biết. Vì nếu không chịu học hỏi, quý vị sẽ bị mắc kẹt trong việc chỉ nhìn đi nhìn lại một chi tiết cũ kỹ. Và nếu quý vị thực sự hiểu sự phức tạp và rộng lớn của thế giới, quý vị sẽ tự thấy mình cần phải học nhiều hết mức có thể. Chỉ có như vậy, quý vị mới có thể thấy được những thứ thú vị, mới mẻ xung quanh.
- Từ khóa :
- Hiệu Ứng Baader Meinhof
- ,
- ,
- học ngoại ngữ
Gửi ý kiến của bạn