Vì Sao iPhone Đã, Đang Và Sẽ Không Bao Giờ Được Sản Xuất Ở Mỹ?

17 Tháng Mười Hai 20181:38 SA(Xem: 15824)
Vì Sao iPhone Đã, Đang Và Sẽ Không Bao Giờ Được Sản Xuất Ở Mỹ?
Vì Sao iPhone Đã, Đang Và Sẽ Không Bao Giờ Được Sản Xuất Ở Mỹ?

Hồi năm 1988, Jean-Louis Gassee tới thăm nhà máy của Apple ở Fremont, California. Cảnh tượng của cái nhà máy, thứ được những vị giám đốc Apple thời điểm đó mô tả là “tự động hóa rất cao”, thực ra không ổn cho lắm.

 

Thời điểm đó, Jean-Louis Gassee, một chuyên gia tự động hóa văn phòng mới được thăng chức chủ tịch mảng thiết bị bởi CEO John Sculley, nhận trách nhiệm thiết kế và lắp ráp các sản phẩm của Apple những năm cuối thập niên 80. Khi nhậm chức, ngài Gassee đã bỏ hẳn 2 ngày để tìm hiểu cách Apple sản xuất một sản phẩm bằng cách tự xắn tay áo và tham gia vào dây chuyền gia công. Tiếc thay, chính trải nghiệm của ông đã trở thành một trong số những nguyên nhân cốt lõi khiến cho chiếc iPhone hiện nay có dòng chữ: “Thiết kế bởi Apple tại California. Lắp ráp tại Trung Quốc.”

 

Sau khi Apple tuyên bố mở cửa khu campus mới ở Austin, Texas, tạo ra công việc cho hơn 15,000 người, không ai nghĩ rằng khu phức hợp sẽ được dùng để lắp ráp sản phẩm Apple. Ai cũng nghĩ một công ty với tầm nhìn công nghệ như Apple sẽ chọn Silicon Valley để làm nơi tạo ra những thiết bị vừa đẹp, vừa hiện đại. Bản thân Steve Jobs cũng từng bị ám ảnh bởi hình tượng của Henry Ford, khi những dây chuyền sản xuất xe hơi của người Mỹ, cho người Mỹ tại Detroit, cũng như khả năng sản xuất các thiết bị chất lượng cao của người Nhật Bản với những thương hiệu như Sony. Chính sự ám ảnh và việc cố gắng tái tạo những dây chuyền như thế ở California đã trở thành một trong những thất bại hiếm hoi của ông.

 

Năm 1983, Steve Jobs theo dõi chặt chẽ quá trình xây dựng dây chuyền mới để lắp ráp máy Macintosh. Khi đó, những phóng viên được vào bên trong dây chuyền cho biết, nó hiện đại tới mức chi phí nhân công để lắp ráp một chiếc máy tính chỉ rơi vào khoảng 2% chi phí sản xuất.

 

Randy Battat, một kỹ sư điện gia nhập Apple thời ấy hình dung lại: “Steve có lòng tin sắt đá vào quy trình sản xuất của người Nhật. Khi ấy người Nhật Bản được coi là những phù thủy của ngành lắp ráp chế tạo. Mục tiêu của ông lúc ấy là tạo ra một nhà máy sản xuất các sản phẩm không có bất kỳ chi tiết lỗi, không có chi phí thừa. Về mặt kinh doanh, ý tưởng thật sự tồi tệ”.

 

Quay trở lại với Gassee. Vài năm sau khi Steve Jobs bị Sculley đá ra khỏi Apple, vị chuyên gia đã nhận ra sự thật trớ trêu: Ước mơ của Steve Jobs là điều bất khả thi. Gassee nhớ lại: “Tôi biến mình thành trò hề khi cố lắp đèn hình vào khung máy tính với cái tua vít, và để cái đèn hình rơi thẳng xuống sàn, vỡ tan. Xấu hổ thực sự”. Hết ca làm việc, vị chủ tịch phải đi lấy chổi dọn dẹp đống thủy tinh và linh kiện mình đã làm hỏng.

 

Chỉ 8 năm sau khi mở cửa, nhà máy lắp ráp Macintosh đóng cửa vào năm 1992. Hai lý do chủ yếu là do số lượng máy sản xuất như Steve Jobs dự tính, và vài năm sau Macintosh mới bắt đầu có doanh số như mong đợi của các vị lãnh đạo ở Apple. Nhưng đó là một câu chuyện khác, vào một ngày khác.

 

Và thế là, từ “giấc mơ Mỹ”, Apple chuyển sang nhờ cậy những đối tác lắp ráp từ khắp nơi trên thế giới, lợi dụng cả chi phí nhân công rẻ lẫn luật về môi trường và khí thải không mấy ngặt nghèo như ở Mỹ. Trong khi đó, ước mơ của Steve Jobs, phải vài năm sau khi dây chuyền Macintosh mở cửa, mới được thực hiện. Năm 1990, khi NeXT Inc mở cửa dây chuyền sản xuất máy tính chỉ cách dây chuyền của Apple hơn 2 km. Những ngày đầu tiên, dây chuyền không thể sản xuất kịp để đáp ứng nhu cầu của thị trường. Đó lại là một bài học khác cho nhà lãnh đạo.

 

Ông trở lại Apple năm 1997, và 1 năm sau đưa Tim Cook lên làm phó chủ tịch phụ trách các hoạt động ở nước ngoài. Không phải đến khi về đầu quân cho Apple, Tim Cook mới trở thành một tay lão luyện, mà trước đó ông đã thuộc nằm lòng những bài vở để tạo ra một hệ thống các đối tác sản xuất thiết bị từ thời còn làm ở IBM và Compaq. Cách triển khai công việc trái ngược hoàn toàn với ước mơ của Steve Jobs khiến Apple đáp ứng được nhu cầu ngày càng lớn của thị trường.

 

Tương tự, không phải tới khi iPhone ra đời và trở thành quả bom tấn của làng công nghệ, Apple mới bắt đầu nhờ cậy đến các đối tác quốc tế để lắp ráp thiết bị. Không lâu sau khi Silicon Valley hình thành những năm 70 của thế kỷ trước, việc sản xuất tốn sức người, đặc biệt là ngành công nghiệp bán dẫn đã bắt đầu được chuyển sang Châu Á, nơi nhân công rẻ hơn rất, rất, rất nhiều so với Mỹ.

 

Tony Fadell, một trong những nhà thiết kế phần cứng iPod và iPhone: “Hồi bắt đầu sự nghiệp, tôi bay đến Hàn Quốc suốt. Bây giờ thì bay sang Đài Loan và Trung Quốc như cơm bữa”. Silicon Valley hiện nay gần như chẳng còn ai làm việc trong các công xưởng lắp ráp. Nếu có, cũng chỉ là những nhóm rất nhỏ để phục vụ nhu cầu sản xuất các thiết bị thử nghiệm cho các hãng.

 

Với những lợi thế đáng kể, các nước Châu Á như Trung Quốc đã dần hình thành cả một hệ sinh thái chế tạo, với những dây chuyền sản xuất nơi gần nửa triệu công nhân làm việc, chẳng hạn như khu phức hợp Longhua của Foxconn ở Thâm Quyến, nơi từng lùm xùm những vụ tự sát của nhân công vì điều kiện lao động quá khắc nghiệt gần chục năm về trước. Nửa triệu người trong một nhà máy! Đây cũng chính là lý do không thể đem việc lắp ráp và sản xuất thiết bị với số lượng cực lớn về Mỹ được nữa, vì cả hệ sinh thái đều nằm rất gần nhau ở khu vực Đông Á cũng như Đông Nam Á. Cả hệ sinh thái không bao gồm một nhà máy đơn lẻ, mà bao gồm nhiều nhà cung cấp thiết bị, nhiều nhà xưởng lắp ráp cách nhau chỉ vài km.

 

Khi Steve Jobs phải rời vị trí vì sức khỏe năm 2009, ông đưa Tim Cook lên làm lãnh đạo thay thế mình. Đó là hành động khẳng định rằng ông đã hiểu cách thế giới công nghệ vận hành ra sao, cùng lúc định hình Silicon Valley là một thiên đường cho việc phát triển, chứ không phải lắp ráp. Về cơ bản, Apple đã bỏ hẳn ý định sản xuất thiết bị quy mô lớn ở trên đất Mỹ.

 

Hồi những năm 80 và 90, từng có lối suy nghĩ cho rằng, việc chuyển dời địa điểm lắp ráp thiết bị từ phương Tây sang phương Đông, và những khu vực hẻo lánh ở Mỹ đồng nghĩa với việc Silicon Valley sẽ dần suy tàn, vì chi phí quá cao. Nhưng Silicon Valley chưa bao giờ là một nơi để các tập đoàn công nghệ triển khai dây chuyền lắp ráp. Mà nó đã trở thành một trong những thủ đô công nghệ của thế giới, nơi các sản phẩm mới được thiết kế, phần mềm mới được viết ra.

51Vote
40Vote
31Vote
22Vote
11Vote
2.65
Ý kiến bạn đọc
09 Tháng Năm 20194:09 SA
Khách
Nói chung là không một nước nào dám tìm đến Mỹ đầu tư vào thị trường lao động , chính góc Hoa Kỳ cũng đành tháo chạy với quá nhiều luật lệ mà lại nhân công không được khéo tay, thêm nữa là không nhiệt tình trong công việc cho nên chất lương luôn luôn không đạt tiêu chuẩn. Tôi sống ở Mỹ gần 40 năm tôi thấy có 1 việc mà người Mỹ nhiệt tình trong công việc đó là : Mấy anh cầu thủ college football khi chụp được trái banh trong như quí hơn vàng, tại gì mấy anh nầy biết được mấy ông tỷ phú đang theo giỏi cho nên luôn luôn làm công chuyện rất nhiệt tình, còn mấy công chuyện khác thôi để cho Uncle Sam lo.
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
Tạo bài viết
22 Tháng Hai 2021
Hôm thứ Hai (22/02/2021), Ủy ban An toàn Hà Lan (Dutch Safety Board - DSB) thông báo đang điều tra vụ máy bay chở hàng Boeing 747-400 gặp sự cố, khiến hàng chục mảnh vỡ động cơ rơi xuống làng Meerssen ở miền nam Hà Lan.
21 Tháng Hai 2021
Giới chức Mỹ yêu cầu kiểm tra và có thể loại bỏ một số chiếc Boeing 777 sau khi máy bay của United Airlines cháy động cơ trên không.
21 Tháng Hai 2021
40 người vô gia cư ở St. Petersburg được tiêm vaccine Covid-19 hôm Chủ nhật (21/02/2021), nhờ một sáng kiến từ thiện nhận được sự ủng hộ của các quan chức địa phương.
17 Tháng Hai 2021
Cơn khát vaccine của một số nước Châu Âu làm tăng ảnh hưởng của Trung Quốc, vốn đang nỗ lực thể hiện mình là một đồng minh chống Covid-19 đáng tin cậy.
17 Tháng Hai 2021
Các quan chức Lầu Năm Góc cho biết khoảng 1/3 quân đội Mỹ từ chối tiêm vaccine Covid-19, bất chấp mức độ lây nhiễm đáng lo ngại.
16 Tháng Hai 2021
Bà Ngozi Okonjo-Iweala, cựu bộ trưởng tài chính Nigeria, trở thành người Châu Phi đầu tiên và cũng là phụ nữ đầu tiên giữ cương vị tổng giám đốc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).